Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Archiwum Antoniny Pisarczyk

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Archiwum Centralnoazjatyckie im. Antoniny Pisarczyk

Antonina PisarczykW grudniu 2008 r. Zakład Iranistyki Instytutu Orientalistyki UJ otrzymał w darze od rodziny Prószyńskich z Milanówka archiwum wybitnej radzieckiej badaczki folkloru Tadżykistanu i Uzbekistanu - Antoniny Pisarczyk (1907-1995).

Opiekę nad Archiwum sprawuje dr Mateusz M. Kłagisz. Archiwum składa się z  około dwustu książek, albumów i folderów oraz około osiemdziesięciu teczek A4, w których można znaleźć m.in. wykonane pośpiesznie notatki, maszynopisy artykułów i książek, rysunki, a także zdjęcia ilustrujące niemal wszystkie wypraw naukowe badaczki. W porządkowaniu archiwum dużą rolę odegrała doktorantka Antoniny Pisarczyk - Nawrasta Babajewa, a w Polsce - Hanna Kossak-Nowocień.

Antonina Pisarczyk urodziła się w Kokandzie (współczesny Uzbekistan) w rodzinie o polsko-białoruskich korzeniach. W 1924 r. rozpoczęła studia iranistyczne na Państwowym Uniwersytecie Środkowej Azji, gdzie uczęszczała na zajęcia do wybitnych uczonych różnych specjalności. Największe znaczenie w jej późniejszym życiu miał jeden z jej wykładowców - Michaił Stiepanowicz Andriejew (1873-1948) - wykładowca etnografii Tadżyków, ludów irańskich Azji Środkowej, nauczyciel języka perskiego i tadżyckiego. Sześć lat po ukończeniu studiów, w 1935 r. rozpoczęła pracę w Muzeum Sztuki Uzbekistanu w Taszkiencie. Wkrótce też rozpoczyna regularne badania terenowe, wyjeżdżając w 1936 r. na kilkumiesięczną ekspedycję naukową do Chiwy i Buchary. W latach 1938-1939 pracuje w Uzbeckim Komitecie Ochrony Zabytków i Sztuki, natępnie w Okręgowym Muzeum Krajoznawczym w Samarkandzie. A pod koniec lat czterdziestych przenosi się do Tadżykistanu i podejmuje pracę w powstającej Pracowni Etnografii i Archeologii przy Instytucie Historii, Języka i Literatury Tadżyckiej Filii AN ZSRR. Przez cały ten czas prowadziła badania terenowe, pisała oraz publikowała, współtworząc tadżycką szkołę etnograficzną. Do Polski przyjechała na przełomie 1989 i 1990 r., przywożąc ze sobą cześć swoich zbiorów, którymi planowała zająć się już w Milanówku. Nie zdążyła, choroba uniemożliwiła jej opracowanie własnego dorobku, a przecież w perfekcyjny sposób zajęła się dorobkiem naukowym swojego mistrza i późniejszego męża - wspomnianego Michaiła S. Andriejewa.