Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Archiwum Antoniny Pisarczyk

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Archiwum Centralnoazjatyckie im. Antoniny Pisarczyk

Antonina Pisarczyk - fotografiaW grudniu 2008 r. Zakład Iranistyki Instytutu Orientalistyki UJ otrzymał w darze od rodziny Prószyńskich z Milanówka archiwum wybitnej radzieckiej badaczki folkloru Tadżykistanu i Uzbekistanu - Antoniny Pisarczyk (1907-1995).

Opiekę nad Archiwum sprawuje dr Mateusz M. Kłagisz. Archiwum składa się z  około dwustu książek, albumów i folderów oraz około osiemdziesięciu teczek A4, w których można znaleźć m.in. wykonane pośpiesznie notatki, maszynopisy artykułów i książek, rysunki, a także zdjęcia ilustrujące niemal wszystkie wypraw naukowe badaczki. W porządkowaniu archiwum dużą rolę odegrała doktorantka Antoniny Pisarczyk - Nawrasta Babajewa, a w Polsce - Hanna Kossak-Nowocień.

Antonina Pisarczyk urodziła się w Kokandzie (współczesny Uzbekistan) w rodzinie o polsko-białoruskich korzeniach. W 1924 r. rozpoczęła studia iranistyczne na Państwowym Uniwersytecie Środkowej Azji, gdzie uczęszczała na zajęcia do wybitnych uczonych różnych specjalności. Największe znaczenie w jej późniejszym życiu miał jeden z jej wykładowców - Michaił Stiepanowicz Andriejew (1873-1948) - wykładowca etnografii Tadżyków, ludów irańskich Azji Środkowej, nauczyciel języka perskiego i tadżyckiego. Sześć lat po ukończeniu studiów, w 1935 r. rozpoczęła pracę w Muzeum Sztuki Uzbekistanu w Taszkiencie. Wkrótce też rozpoczyna regularne badania terenowe, wyjeżdżając w 1936 r. na kilkumiesięczną ekspedycję naukową do Chiwy i Buchary. W latach 1938-1939 pracuje w Uzbeckim Komitecie Ochrony Zabytków i Sztuki, natępnie w Okręgowym Muzeum Krajoznawczym w Samarkandzie. A pod koniec lat czterdziestych przenosi się do Tadżykistanu i podejmuje pracę w powstającej Pracowni Etnografii i Archeologii przy Instytucie Historii, Języka i Literatury Tadżyckiej Filii AN ZSRR. Przez cały ten czas prowadziła badania terenowe, pisała oraz publikowała, współtworząc tadżycką szkołę etnograficzną. Do Polski przyjechała na przełomie 1989 i 1990 r., przywożąc ze sobą cześć swoich zbiorów, którymi planowała zająć się już w Milanówku. Nie zdążyła, choroba uniemożliwiła jej opracowanie własnego dorobku, a przecież w perfekcyjny sposób zajęła się dorobkiem naukowym swojego mistrza i późniejszego męża - wspomnianego Michaiła S. Andriejewa.